Tìm hiểu về file nén và những lợi ích mà nó mang lại
Mời các bạn cùng GVN 360 tìm hiểu về 2 cách nén file phổ biến hiện nay nhé.
Nếu bạn từng tải tập tin từ trên mạng về thì khả năng cao là đã bắt gặp những tập tin nén (có đuôi là .zip, .rar, .7z chẳng hạn). Giải nén thì dễ rồi đó, bấm chuột vài cái là xong, nhưng sẽ có bạn thắc mắc rằng làm thế nào mà file nén có thể giúp giảm dung lượng được nhỉ? Trong vô vàn loại file khác nhau thì những file nén như .zip khác là đặc biệt, vì nó là kết quả của việc giảm dung lượng của một file lớn xuống một mức nhỏ hơn, giúp truyền tải dữ liệu được nhanh hơn, ít chiếm không gian lưu trữ hơn. Cái hay ở đây là nó giảm dung lượng mà không hề làm hỏng dữ liệu bên trong. Để tìm hiểu về “bí thuật” này, mời các bạn cùng đọc thêm trong phần bên dưới nhé.
Tập tin nén là một kho lưu trữ chứa những file đã được giảm dung lượng
Tập tin .zip không phải là loại tập tin nén duy nhất, nhưng có thể nói nó là một trong những loại file nén phổ biến nhất hiện nay. Bên cạnh file .zip còn có .rar, .7z, .cab, .arc, vân vân, nhưng cơ bản thì chúng đều hoạt động tương tự nhau. Vì thế, trong khuôn khổ bài viết này, để các bạn dễ theo dõi thì bài viết sẽ tập trung chủ yếu vào file .zip nhé.
Nói một cách đơn giản thì file nén là một dạng kho lưu trữ chứa 1 hoặc nhiều tập tin đã được giảm dung lượng. Vì những file này đều có dung lượng nhỏ lại nên nó sẽ chiếm ít bộ nhớ hơn, truyền tải ít tốn thời gian hơn. Để tạo file nén hoặc giải nén thì các bạn có thể dùng những phần mềm chuyên dụng, hoặc bản thân Windows cũng đã có chức năng tự giải nén file .zip luôn rồi đó.
Có 2 cách để nén tập tin
Cơ bản thì có 2 cách để nén tập tin: lossless và lossy. Kiểu lossless sẽ nén dung lượng tập tin của bạn mà không làm mất bất kì thông tin nào trong đó cả. Còn kiểu lossy thì sẽ giảm dung lượng file bằng cách lược bỏ một số thứ không cần thiết. Để hiểu rõ hơn nữa thì mời các bạn cùng tìm hiểu ngay sau đây nhé.
Nén tập tin theo kiểu lossless
Nghe thì có vẻ hơi… ngược đời, nhưng để nén theo kiểu lossless thì một tập tin sẽ được giảm dung lượng mà không bị mất bất kì thông tin nào cả. Để làm được điều này thì nó loại bỏ cái gọi là “redundancy” (tạm dịch: “phần dư”). Phần dư của dữ liệu (data redundancy) là một trạng thái được tạo ra bên trong cơ sở dữ liệu (database) hoặc trong môi trường lưu trữ dữ liệu (data storage environment) mà tại đó, cùng 1 dữ liệu được lưu trữ ở nhiều nơi khác nhau. Bằng cách loại bỏ “redundancy”, chúng ta chỉ còn lại 1 dữ liệu ở đúng 1 nơi mà thôi.
Ví dụ, nén lossless sẽ giống như việc lấy một file như này: AAABBBBBCC rồi nén nói lại giống vầy: A3B5C2. Tất cả thông tin vẫn nằm ở đó, chỉ là nó được đơn giản hóa để chiếm ít dung lượng hơn (con số đứng bên cạnh ký tự biểu thị số lần mà ký tự đó được lặp lại). Bằng cách này, khi bạn giải nén, máy sẽ biết được cách để khôi phục lại file giống với tình trạng ban đầu. Cách này thường được dùng cho chữ viết và spreadsheet, bởi vì mất chữ hay mất dữ liệu trong văn bản sẽ là điều mà bạn chẳng hề muốn xảy ra đâu.
Nén tập tin theo kiểu lossy
Nén theo kiểu lossy cũng na ná kiểu lossless, nhưng thay vì giữ nguyên dữ liệu gốc thì nó sẽ cắt bỏ luôn một số thứ không cần thiết. Cách này thường được áp dụng cho những file media như video, âm thanh, hình ảnh vì trong những trường hợp này, mất một số dữ liệu cũng không quá quan trọng. Thậm chí, những video, bài nhạc, hình ảnh mà bạn xem thường ngày gần như đều bị nén theo kiểu lossy hết đó, và bạn cũng khó thể nào nhận ra được là nó đã bị mất một số chi tiết bên trong. Nguyên nhân là do phần dữ liệu bị loại bỏ nằm ngoài khoảng mà con người có thể nhìn hoặc nghe thấy.
Tuy nhiên, nó có một nhược điểm là nếu bạn nén theo kiểu lossy hết lần này đến lần khác thì bạn sẽ bắt đầu thấy file bị giảm chất lượng, vì cứ mỗi lần nén như vậy là tập tin sẽ bị mất đi một phần dữ liệu.
Vì sao lại cần phải nén tập tin?
Tiết kiệm dung lượng
Giả sử bạn có rất nhiều tập tin trong máy và sẽ không đụng đến chúng trong 1 thời gian dài. Việc để nó nằm ở đó sẽ không phải là một điều hay ho cho lắm, vì nó sẽ ngốn kha khá dung lượng của ổ cứng. Thay vào đó, bạn có thể gom tất cả vào trong một file .zip, vừa giúp tiết kiệm dụng lượng vừa giúp việc quản lý dễ dàng hơn.
Truyền dữ liệu nhanh
Nếu bạn có ý định đính kèm một tập tin nào đó vào trong email mà nó có dung lượng lớn thì nó sẽ tốn kha khá thời gian, hoặc tệ hơn là không thể đính kèm được luôn. Trường hợp bạn cần đính kèm nhiều tập tin cũng sẽ khá là phiền phức, chưa kể trường hợp bị sót vài ba file nào đó. Bạn có thể gửi nhiều email, nhưng nó sẽ làm phiền cho cả bạn lẫn người nhận email bên kia.
Thay vào đó, bạn có thể nén tất cả vào trong một file .zip, vừa tiết kiệm dung lượng vừa truyền tải file nhanh hơn. File .zip cũng dễ giải nén và bản thân Windows cũng tích hợp tính năng này nên nhìn chung thì nó sẽ thuận tiện hơn cho cả đôi bên.
Tiết kiệm chi phí
Ổ cứng bây giờ tuy không quá đắt nhưng nó vẫn tốn một khoản tiền nhất định. Việc chứa một đống dữ liệu sẽ chiếm rất nhiều dung lượng, và thế là bạn sẽ phải mua thêm ổ cứng mới để chứa. Ví dụ bạn có ổ cứng 100 GB, nhưng dữ liệu của bạn đến tận 101 GB. Thay vì phải mua thêm ổ cứng để chứa… 1 GB đó, hoặc là mua ổ cứng dung lượng lớn hơn để chép tất cả qua, thì bạn có thể nén bớt các tập tin để dung lượng giảm còn vừa đủ 100 GB. Bạn vừa tiết kiệm được chi phí, vừa giữ nguyên file của mình mà không phải xóa bớt.
Hi vọng thông tin trên sẽ giúp bạn khám phá ra những điều mới mẻ về thế giới công nghệ. Nếu các bạn có góp ý hoặc bổ sung thì hãy chia sẻ với mình bên dưới phần bình luận nhé. Cảm ơn các bạn đã quan tâm đến bài viết này.
Cảm ơn các bạn đã quan tâm theo dõi!
