Xe cộ phanh dưới đất thì máy bay cũng phanh trên không, sau đây là cách mà chúng làm việc đó
Xe cộ thì nằm trên mặt đất nên chúng ta có thể phanh nó lại bằng cách mượn lực ma sát. Tuy nhiên để hãm tốc một chiếc máy bay trong không trung thì lại là một câu chuyện khác hoàn toàn mà có thể bạn chưa biết đấy. Sau đây sẽ là bài viết tìm hiểu cơ bản về phanh khí trên máy bay. Hy vọng các bạn sẽ thấy thích.
Phanh khí giúp máy bay hãm tốc trên không
Máy bay cánh quạt nếu muốn giảm tốc thì chỉ cần cho động cơ chạy không tải mà thôi, lúc đó cánh quạt sẽ tự cản gió và làm nó chậm lại. Nếu chưa đủ chậm thì phi công có thể kết hợp với việc bung cánh tà (một thiết bị dưới mép cánh chính, giúp hướng dòng khí xuống để tăng sức nâng).Tuy nhiên khi máy bay phản lực ra đời thì việc giảm tốc lại đặt ra một vấn đề mới.
Phanh khí trên lưng F15
Máy bay phản lực thì không có cánh quạt để cản khí nên chúng cần phanh khí để kiểm soát tốc độ. Thêm vào đó thì những máy bay phản lực thường nặng và có quán tính lớn nên chỉ cánh tà thôi chưa đủ để phanh chúng lại một cách hiệu quả. Thế nên hầu hết các mẫu máy bay phản lực đều và một số máy bay cánh quạt (chủ yếu là các mẫu to, nặng) đều được trang bị phanh khí.
Phanh khí trên lưng Su-27
Phanh khí về cơ bản là những tấm cản gió, lúc không dùng đến thì nó sẽ áp sát vào máy bay. Khi kích hoạt thì các tấm cản gió này sẽ được bung ra và tạo lực kéo để giúp máy bay giảm tốc. Phanh khí hiệu quả cả trên không lẫn dưới mặt đất, tốc độ càng lớn thì lực kéo của phanh khí càng mạnh.
Phanh khí có nhiều hình dạng khác nhau và nhiều vị trí lắp đặt khác nhau trên máy bay như lưng, bụng, đuôi và cánh. Tùy vào mục đích thiết kế mà phanh khí sẽ được đặt ở các vị trí khác nhau, sức cản khí cũng khác nhau.
Phanh khí thân sau F86
Phanh khí trên cánh SBD
Phanh khí cuối đuôi của Bae 146
Phanh khí dưới bụng MiG-21
Ý nghĩa của phanh khí
Đối với loại máy bay nào cũng vậy, phanh khí giúp kiểm soát tốc độ tốt hơn, đặc biệt hữu ích khi máy bay đã tiếp cận sân bay mà vận tốc vẫn còn lớn thì phi công có thể kéo phanh khí để giúp máy bay giảm tốc và hạ cánh với tốc độ lý tưởng. Khi máy bay đã hạ cánh dưới mặt đất rồi thì phanh khí cũng sẽ giúp hãm bớt trớn của máy bay, giúp nó dừng trên một quãng đường băng ngắn hơn.
Riêng đối với máy bay chiến đấu thì khả năng hãm tốc trên không của phanh khí sẽ giúp nó lượn gắt hơn và không bị “lố đà” vượt lên trước họng súng của máy bay địch. Chính vì thế mà khả năng này cực kỳ cần thiết trong không chiến quần vòng, nhất là với máy bay tiêm kích phản lực vốn không có cánh quạt để hãm tốc một cách tự nhiên.
Phanh khí đuôi F16
Các mẫu máy bay thương mại, vận tải cỡ lớn có bộ phận cánh tà lưng nằm ở mặt trên của cánh chính. Bộ phận này vừa có vai trò như phanh khí, vừa hỗ trợ phanh ở bánh càng đáp khi máy bay ở dưới mặt đất. Thậm chí nó còn giúp máy bay nghiêng qua nghiêng lại dễ hơn nữa.
Cánh tà lưng (những tấm kim loại đang mở lên trên) trên máy bay thương mại cỡ lớn
Trên đây là những thông tin cơ bản về phanh khí, thiết bị có thể giúp máy bay phanh hãm tốc giữa không trung. Hy vọng rằng thông tin này thú vị với bạn.
Mời các bạn tham khảo thêm một số thông tin liên quan tại GVN 360 như:
