Cách chỉnh độ sáng màn hình rời Windows, MacOS, phần mềm
Màn hình rời có độ sáng quá cao hoặc quá tối không hiển thị rõ chi tiết ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc, học tập và trải nghiệm gaming của bạn. Việc điều chỉnh độ sáng phù hợp là yếu tố quan trọng để bảo vệ mắt, tối ưu màu sắc và tiết kiệm điện năng.
Bài viết này của GearVN sẽ tổng hợp đầy đủ các phương pháp để bạn tăng hoặc giảm độ sáng màn hình rời, áp dụng cho cả hệ điều hành Windows và macOS. Từ những thao tác đơn giản bằng nút cứng cho đến các phần mềm chuyên dụng, hãy cùng tìm hiểu ngay.
Những điểm chính
- Phím tắt Fn của laptop không chỉnh được độ sáng màn hình rời vì đây là hai thiết bị phần cứng độc lập, cần cách điều chỉnh riêng.
- Bạn có thể chỉnh độ sáng bằng nút vật lý trên màn hình hoặc trực tiếp trong cài đặt Display của hệ điều hành Windows và macOS.
- Sử dụng phần mềm từ driver card đồ họa (NVIDIA/AMD) hoặc của bên thứ ba (Monitorian, Twinkle Tray) để điều chỉnh độ sáng linh hoạt hơn.
- Nếu không chỉnh được độ sáng bằng phần mềm, hãy kiểm tra và bật tính năng DDC/CI trong menu OSD (cài đặt) của màn hình.
- Để bảo vệ mắt, hãy điều chỉnh độ sáng màn hình cân bằng với ánh sáng phòng và sử dụng chế độ ban đêm (Night Light/Shift).
1. Tại sao không thể dùng phím tắt (Fn) của laptop để chỉnh độ sáng màn hình rời?
Nhiều bạn thường thắc mắc vì sao phím Fn trên laptop lại không chỉnh được độ sáng cho màn hình rời. Lý do là vì tổ hợp phím này được thiết kế để điều khiển các bộ phận bên trong laptop như màn hình gốc, loa hay touchpad.
Màn hình rời là một thiết bị độc lập, kết nối với máy tính qua các cổng như HDMI hay DisplayPort. Vì vậy, laptop không thể dùng phím tắt có sẵn để ra lệnh cho phần cứng của một thiết bị bên ngoài, nên phím Fn chỉ có tác dụng trên màn hình của laptop.
Tổ hợp phím Fn chỉ điều khiển các bộ phận bên trong laptop
2. Các cách chỉnh độ sáng màn hình rời hiệu quả
2.1. Dùng nút vật lý/joystick trực tiếp trên màn hình (phổ biến nhất)
Đây là phương pháp cơ bản nhất vì hoạt động độc lập, không phụ thuộc vào máy tính. Mỗi màn hình đều có một menu cài đặt riêng, gọi là OSD (On-Screen Display), để bạn tinh chỉnh các thông số hiển thị.
Các bước thực hiện như sau:
- Bước 1: Tìm các nút điều khiển trên màn hình, thường nằm ở cạnh dưới, mặt sau hoặc là một cần điều khiển (joystick) duy nhất.
- Bước 2: Nhấn nút Menu hoặc joystick để mở bảng điều khiển OSD.
- Bước 3: Dùng các nút điều hướng để tìm đến mục cài đặt hình ảnh (thường có tên Picture, Display).
- Bước 4: Chọn mục Brightness (Độ sáng) và dùng nút tăng/giảm (+/-) để điều chỉnh đến mức mong muốn, sau đó thoát ra để lưu lại.
Chọn mục Brightness (Độ sáng) và dùng nút tăng/giảm để điều chỉnh
2.2. Điều chỉnh trong cài đặt hệ điều hành (Windows & macOS)
2.2.1. Trên Windows 10 và Windows 11
Hệ điều hành Windows cho phép bạn điều chỉnh độ sáng màn hình rời ngay trong phần cài đặt Display một cách dễ dàng.
- Bước 1: Nhấn chuột phải vào bất kỳ vị trí trống nào trên màn hình Desktop và chọn Display settings. Hoặc bạn có thể vào Start > Settings > System > Display.
- Bước 2: Cửa sổ Display sẽ hiển thị tất cả các màn hình đang được kết nối với máy tính. Hãy nhấp chọn đúng màn hình rời mà bạn muốn thay đổi độ sáng.
- Bước 3: Tìm đến mục Brightness and color. Bạn sẽ thấy một thanh trượt Brightness. Kéo thanh trượt này sang trái để giảm độ sáng hoặc sang phải để tăng độ sáng.
Lưu ý: Không phải màn hình nào cũng hiển thị thanh trượt này. Nếu bạn không thấy tùy chọn điều chỉnh độ sáng, rất có thể màn hình của bạn chưa bật tính năng DDC/CI trong menu OSD.
Kéo thanh trượt Brightness để điều chỉnh độ sáng
2.2.2. Trên macOS (cho người dùng MacBook)
Người dùng MacBook kết nối với màn hình ngoài cũng có thể điều chỉnh độ sáng thông qua System Settings nếu màn hình tương thích.
- Bước 1: Nhấp vào biểu tượng Apple ở góc trên cùng bên trái màn hình và chọn System Settings.
- Bước 2: Trong cửa sổ cài đặt, tìm và chọn mục Displays ở thanh menu bên trái.
- Bước 3: Hệ thống sẽ hiển thị các màn hình đang kết nối. Chọn màn hình rời mà bạn muốn điều chỉnh.
- Bước 4: Sử dụng thanh trượt Brightness để tăng hoặc giảm độ sáng theo ý muốn.
2.3. Sử dụng trình điều khiển của card đồ họa (NVIDIA/AMD/Intel)
2.3.1. Với card đồ họa NVIDIA
Người dùng card đồ họa NVIDIA GeForce RTX có thể sử dụng NVIDIA Control Panel để tinh chỉnh.
- Bước 1: Nhấn chuột phải vào Desktop và chọn NVIDIA Control Panel.
- Bước 2: Trong menu bên trái, điều hướng đến mục Display và chọn Adjust desktop color settings.
- Bước 3: Ở khung bên phải, đảm bảo bạn đã chọn đúng màn hình rời cần điều chỉnh.
- Bước 4: Tích vào tùy chọn Use NVIDIA settings để kích hoạt các thanh trượt.
- Bước 5: Kéo thanh trượt Brightness để thay đổi độ sáng. Cuối cùng, nhấn Apply để lưu lại thay đổi.
2.3.2. Với card đồ họa AMD
Nếu bạn đang sử dụng card màn hình AMD Radeon RX, phần mềm AMD Software: Adrenalin Edition sẽ là công cụ của bạn.
- Bước 1: Nhấn chuột phải vào Desktop và chọn AMD Software: Adrenalin Edition.
- Bước 2: Điều hướng đến tab Gaming trên thanh menu, sau đó chọn Display.
- Bước 3: Trong mục Global Display, tìm và bật tính năng Custom Color.
- Bước 4: Một loạt các thanh trượt điều chỉnh màu sắc sẽ xuất hiện. Tìm thanh Brightness và kéo để đạt được mức sáng mong muốn.
2.4. Dùng phần mềm của bên thứ ba
Sử dụng phần mềm từ bên thứ ba là giải pháp linh hoạt và tiện lợi nhất, đặc biệt khi bạn làm việc với setup nhiều màn hình (dual monitor) hoặc cần thay đổi độ sáng thường xuyên.
- Monitorian: Đây là một công cụ miễn phí có sẵn trên Microsoft Store. Sau khi cài đặt, Monitorian sẽ hiển thị một biểu tượng trên thanh Taskbar, cho phép bạn điều chỉnh độ sáng của từng màn hình riêng biệt bằng các thanh trượt độc lập.
- Twinkle Tray: Twinkle Tray hoạt động từ khay hệ thống (system tray). Phần mềm này rất nhẹ, dễ sử dụng và cho phép bạn nhanh chóng thay đổi độ sáng của tất cả các màn hình đang kết nối chỉ với vài cú nhấp chuột.
- F.lux: Phần mềm này tự động điều chỉnh độ sáng và nhiệt độ màu của màn hình dựa trên thời gian trong ngày và vị trí địa lý của bạn, giúp giảm ánh sáng xanh và chống mỏi mắt hiệu quả vào ban đêm.
3. Khắc phục lỗi: Tại sao không chỉnh được độ sáng màn hình rời trên Windows?
Nếu bạn không thấy thanh trượt độ sáng trong Windows Settings hoặc các phần mềm không hoạt động, nguyên nhân phổ biến nhất là do tính năng DDC/CI trên màn hình đang bị tắt. Để khắc phục, bạn cần bật DDC/CI trong menu OSD của màn hình:
- Bước 1: Dùng các nút vật lý trên màn hình để truy cập vào menu cài đặt OSD.
- Bước 2: Tìm đến các mục cài đặt hệ thống như System, Management, Other Settings hoặc Setup.
- Bước 3: Tìm tùy chọn có tên là DDC/CI và đảm bảo rằng đang ở trạng thái On hoặc Enable.
Nếu vẫn không được, bạn hãy kiểm tra lại driver card đồ họa đã được cập nhật chưa hoặc thử thay một sợi cáp kết nối (HDMI, DisplayPort) chất lượng tốt hơn.
Tìm tùy chọn có tên là DDC/CI và đảm bảo rằng đang ở trạng thái On
4. Mẹo tối ưu độ sáng màn hình để bảo vệ mắt
Điều chỉnh độ sáng không chỉ là kéo thanh trượt, mà còn là việc tạo ra một môi trường làm việc hài hòa để bảo vệ sức khỏe đôi mắt của bạn.
- Cân bằng với ánh sáng phòng: Hãy chỉnh độ sáng màn hình sao cho hài hòa với không gian xung quanh. Nếu màn hình quá nổi bật trong phòng tối, nghĩa là đang quá sáng.
- Kích hoạt chế độ ban đêm: Sử dụng tính năng Night Light (Windows) hoặc Night Shift (macOS). Chế độ này sẽ giúp màn hình chuyển sang tông màu ấm hơn vào buổi tối, giúp giảm mỏi mắt.
- Hiểu về đơn vị độ sáng (nits): Trong môi trường văn phòng thông thường, mức sáng khoảng 150 - 250 nits là khá lý tưởng. Nếu bạn làm việc gần cửa sổ có nhiều ánh sáng, bạn sẽ cần mức sáng cao hơn để nhìn rõ nội dung.
5. Một số câu hỏi liên quan
5.1. DDC/CI trên màn hình là gì?
Đây là một giao thức cho phép máy tính (thông qua card đồ họa) điều khiển các cài đặt của màn hình như độ sáng, độ tương phản và màu sắc trực tiếp bằng phần mềm, mà không cần dùng đến các nút bấm vật lý.
5.2. Chỉnh độ sáng màn hình có giúp tiết kiệm điện không?
Có. Giảm độ sáng là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm mức tiêu thụ điện năng của màn hình, đặc biệt là với các màn hình có kích thước lớn và độ phân giải cao.
5.3. Nên để độ sáng màn hình bao nhiêu là tốt cho mắt?
Không có một con số cố định. Mức sáng tốt nhất phụ thuộc vào ánh sáng môi trường. Nguyên tắc là giữ cho độ sáng màn hình cân bằng với không gian làm việc, tránh chênh lệch quá lớn gây mỏi mắt.
Xem thêm:
Việc điều chỉnh độ sáng màn hình rời là một thao tác đơn giản nhưng rất quan trọng để bảo vệ thị lực và tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng máy tính. Nếu bạn đang tìm kiếm màn hình chất lượng cao, hãy tham khảo các sản phẩm chính hãng tại GearVN để nhận được tư vấn chuyên sâu và chính sách hậu mãi tốt nhất.
