Cổng Thunderbolt là gì? Các phiên bản, so sánh với USB-C

Cổng Thunderbolt là một chuẩn kết nối tốc độ cao có khả năng truyền tải dữ liệu, xuất hình ảnh và cấp nguồn qua một cổng duy nhất, sử dụng đầu nối vật lý giống USB-C. Nếu bạn muốn tìm hiểu thêm về cổng Thunderbolt là gì thì hãy cùng GearVN xem ngay bài viết sau.

Những điểm chính:

• Thunderbolt là chuẩn kết nối vạn năng tốc độ cao, cho phép truyền dữ liệu, xuất hình ảnh và sạc pin chỉ qua một cổng duy nhất.
• Nổi bật với tốc độ 40Gbps, Thunderbolt cho phép xuất nhiều màn hình, sạc laptop và kết nối card đồ họa rời (eGPU) qua một cổng.
• Dù có chung cổng kết nối, Thunderbolt là giao thức mạnh mẽ hơn USB-C và được nhận biết bằng biểu tượng tia sét (⚡) bên cạnh.
• Công nghệ này đã phát triển qua nhiều phiên bản, với Thunderbolt 4 tối ưu băng thông 40Gbps và Thunderbolt 5 hứa hẹn tốc độ 80Gbps.
• Đây là lựa chọn lý tưởng cho nhà sáng tạo nội dung, game thủ và người dùng chuyên nghiệp cần hiệu suất kết nối cao và sự gọn gàng.

1. Cổng Thunderbolt là gì?

Thunderbolt là một chuẩn kết nối phần cứng do Intel và Apple hợp tác phát triển, ra mắt lần đầu trên MacBook Pro vào năm 2011. Công nghệ này kết hợp hai giao thức truyền tải mạnh mẽ là PCI Express và DisplayPort vào chung một cổng vật lý duy nhất.

Thunderbolt được sinh ra để giải quyết bài toán về sự phức tạp của các cổng kết nối. Thay vì cần nhiều cổng khác nhau cho việc truyền dữ liệu, xuất màn hình hay sạc pin, Thunderbolt hướng đến việc gom tất cả vào một sợi cáp duy nhất với hiệu suất cao nhất.

Mục tiêu của Thunderbolt là tạo ra một cổng kết nối vạn năng: Tốc độ siêu nhanh, khả năng truyền tải đa dạng tín hiệu và cung cấp cả nguồn điện công suất cao. Điều này giúp đơn giản hóa hệ thống dây cáp và mở ra nhiều tiềm năng kết nối mới cho laptop, PC và các thiết bị ngoại vi.

2. Vì sao Thunderbolt là chuẩn kết nối vượt trội?

Cổng Thunderbolt mang lại nhiều lợi ích vượt trội so với các chuẩn kết nối thông thường, đặc biệt quan trọng với người dùng chuyên nghiệp, game thủ và các nhà sáng tạo nội dung.

• Tốc độ truyền tải đỉnh cao: Với băng thông lên đến 40Gbps ở các phiên bản mới nhất, bạn có thể sao chép một bộ phim 4K dung lượng lớn chỉ trong vài giây. Tốc độ này nhanh gấp 4 lần so với USB 3.1 Gen 2 và đủ sức xử lý các tác vụ nặng nhất.
• Kết nối tất cả trong một: Chỉ cần một cổng Thunderbolt, bạn có thể truyền dữ liệu, xuất hình ảnh ra nhiều màn hình 4K/8K, kết nối mạng Ethernet tốc độ cao và sạc cho laptop với công suất lớn (Power Delivery lên đến 100W).
• Khả năng kết nối chuỗi (Daisy Chain): Công nghệ này cho phép bạn kết nối nhiều thiết bị (tối đa 6 thiết bị) với nhau thành một chuỗi. Điều này giúp bàn làm việc gọn gàng hơn rất nhiều.
• Mở rộng hiệu năng không giới hạn: Thunderbolt cho phép kết nối với các thiết bị ngoại vi như VGA hay ổ cứng SSD NVMe tốc độ cao. Tính năng này có thể biến một chiếc laptop mỏng nhẹ thành máy tính mạnh mẽ để chơi game hoặc làm việc chuyên nghiệp.

3. Lịch sử phát triển và các phiên bản của Thunderbolt

3.1. Thunderbolt 1: Khởi đầu cho một kỷ nguyên

Ra mắt năm 2011, Thunderbolt 1 sử dụng cổng Mini DisplayPort vật lý. Phiên bản này cung cấp băng thông hai chiều đạt 10Gbps, tốc độ này đã mở ra khả năng làm việc với các file video và dữ liệu dung lượng lớn một cách mượt mà.

3.2. Thunderbolt 2: Nhân đôi tốc độ

Năm 2013, Thunderbolt 2 ra đời và vẫn tiếp tục sử dụng cổng Mini DisplayPort. Nâng cấp lớn nhất của thế hệ này là gộp hai kênh 10Gbps của thế hệ trước thành một kênh duy nhất với băng thông 20Gbps.

Sự cải tiến này không chỉ tăng gấp đôi tốc độ truyền dữ liệu mà còn cho phép truyền tải và hiển thị video độ phân giải 4K cùng lúc. Đây là một bước tiến lớn, đáp ứng kịp thời nhu cầu của giới sáng tạo nội dung đang chuyển dần sang làm việc với video 4K.

3.3. Thunderbolt 3: Cuộc cách mạng với cổng USB-C

Thunderbolt 3, ra mắt năm 2015, là bước nhảy vọt lớn nhất và định hình chuẩn kết nối này cho đến ngày nay. Thay đổi quan trọng nhất là việc chuyển sang sử dụng cổng USB-C tiện lợi và phổ biến, giúp người dùng dễ dàng tiếp cận hơn.

Băng thông được tăng gấp đôi lên 40Gbps, cho phép hỗ trợ xuất ra hai màn hình 4K 60Hz hoặc một màn hình 5K 60Hz. Đồng thời, Thunderbolt 3 cũng tích hợp công nghệ sạc Power Delivery lên đến 100W, đủ sức sạc cho hầu hết các dòng laptop hiệu năng cao.

3.4. Thunderbolt 4: Hoàn thiện và tối ưu hóa

Thunderbolt 4 được Intel giới thiệu vào năm 2020. Mặc dù giữ nguyên băng thông tối đa 40Gbps như người tiền nhiệm, phiên bản này tập trung vào việc chuẩn hóa và nâng cao các yêu cầu tối thiểu để đảm bảo trải nghiệm người dùng đồng nhất và ổn định hơn.

Thunderbolt 4 yêu cầu băng thông PCI-e phải đạt tối thiểu 32Gbps (gấp đôi TB3), cho phép các thiết bị như eGPU và SSD ngoài hoạt động hiệu quả hơn. Nó cũng đảm bảo hỗ trợ xuất ra hai màn hình 4K hoặc một màn hình 8K và tăng cường các tính năng bảo mật.

3.5. Thunderbolt 5: Tương lai của kết nối tốc độ cao

Intel đã chính thức công bố các thông số kỹ thuật của Thunderbolt 5 với những nâng cấp mới. Chuẩn kết nối này có băng thông cơ bản đạt 80Gbps (gấp đôi Thunderbolt 4) và có thể tăng lên đến 120Gbps cho các nhu cầu hiển thị chuyên biệt.

Với tốc độ này, Thunderbolt 5 sẽ đáp ứng hoàn hảo cho các màn hình gaming tần số quét siêu cao, các hệ thống lưu trữ đa ổ cứng tốc độ cao và quy trình làm việc với video 8K chuyên nghiệp.

4. Bảng so sánh nhanh các thế hệ Thunderbolt

Để có cái nhìn tổng quan, bảng so sánh dưới đây sẽ tóm tắt những khác biệt chính giữa các thế hệ Thunderbolt. Thông tin này giúp bạn dễ dàng nhận biết và lựa chọn thiết bị có chuẩn kết nối phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình.

5. Phân biệt Thunderbolt và USB-C

5.1. Điểm chung: Chung một cổng kết nối vật lý

USB-C là tên gọi cho kiểu dáng cổng kết nối vật lý hình bầu dục, có thể cắm theo cả hai chiều rất tiện lợi. Cả Thunderbolt 3, 4, 5 và nhiều chuẩn USB (như USB 3.2, USB4) đều sử dụng chung cổng kết nối USB-C này.

5.2. Dấu hiệu nhận biết cổng Thunderbolt

Cách đơn giản và chính xác nhất để phân biệt một cổng USB-C có hỗ trợ Thunderbolt hay không là tìm biểu tượng tia sét (⚡) được in ngay bên cạnh cổng. Logo này là chứng nhận cho thấy cổng đó đạt các tiêu chuẩn về tốc độ và tính năng của Thunderbolt.

Nếu chỉ là cổng USB-C thông thường sẽ có biểu tượng của chuẩn USB (ví dụ như logo SS 10 cho tốc độ 10Gbps) hoặc không có biểu tượng gì đặc biệt. Vì vậy, hãy luôn tìm kiếm biểu tượng tia sét để chắc chắn.

5.3. Sự khác biệt cốt lõi về hiệu năng và tính năng

Một cổng Thunderbolt luôn mạnh mẽ và đa năng hơn một cổng USB-C thông thường. Sự khác biệt này đến từ các tiêu chuẩn kỹ thuật tối thiểu mà Thunderbolt yêu cầu.

• Tốc độ: Cổng Thunderbolt 4 đảm bảo tốc độ tối thiểu là 40Gbps. Trong khi đó, tốc độ của một cổng USB-C thông thường có thể dao động rất rộng, từ 480Mbps (USB 2.0) đến 20Gbps (USB 3.2 Gen 2x2).
• Tính năng: Chỉ có cổng Thunderbolt mới đảm bảo hỗ trợ các tính năng cao cấp như kết nối card đồ họa ngoài (eGPU) hay kết nối chuỗi (daisy-chain) một cách ổn định và hiệu quả nhất nhờ băng thông PCIe được đảm bảo.

6. Ai nên chọn laptop có cổng Thunderbolt?

• Nhà sáng tạo nội dung (Content Creators): Họ cần tốc độ siêu nhanh để di chuyển các file RAW, video 4K/8K và kết nối với các ổ cứng tốc độ cao hoặc xuất hình ảnh ra màn hình chuyên dụng mà không gặp tắc nghẽn.
• Game thủ và Streamer: Kết nối eGPU qua Thunderbolt giúp tăng cường đáng kể sức mạnh đồ họa, biến một chiếc laptop mỏng nhẹ thành một máy tính chiến game AAA, streaming game chất lượng cao và kết nối các thiết bị gaming gear mà không lo về độ trễ.
• Lập trình viên và kỹ sư: Họ có thể sử dụng các docking station Thunderbolt để kết nối laptop với nhiều màn hình, bàn phím, chuột và mạng dây chỉ bằng một sợi cáp. Điều này giúp tạo ra một không gian làm việc chuyên nghiệp, gọn gàng và dễ dàng di chuyển khi cần.
• Người dùng chuyên nghiệp: Những ai thường xuyên phải xử lý các tệp dữ liệu lớn, thuyết trình trên các màn hình độ phân giải cao hoặc đơn giản là muốn một giải pháp kết nối tối giản, mạnh mẽ trên bàn làm việc của mình sẽ thấy Thunderbolt cực kỳ hữu ích.

7. Mua laptop và thiết bị hỗ trợ Thunderbolt chính hãng tại GearVN

Việc đầu tư vào một hệ sinh thái Thunderbolt đòi hỏi các thiết bị từ laptop, màn hình, cáp kết nối cho đến docking station phải tương thích và đạt chuẩn chất lượng cao. GearVN tự hào là nhà cung cấp hàng đầu các dòng laptop và phụ kiện Thunderbolt chính hãng từ các thương hiệu uy tín.

Khi đến với GearVN, bạn không chỉ nhận được sản phẩm chất lượng cao với chính sách bảo hành minh bạch mà còn được đội ngũ chuyên viên công nghệ tư vấn tận tình. Chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ và lựa chọn các thiết bị phù hợp để xây dựng một góc làm việc và giải trí hiệu quả nhất.

Thông tin liên hệ GearVN

• Website: gearvn.com
• Hotline: 1900.5301
• Hệ thống showroom: Xem TẠI ĐÂY

8. Câu hỏi thường gặp về Thunderbolt

8.1. Cắm thiết bị USB-C vào cổng Thunderbolt được không?

Hoàn toàn được. Cổng Thunderbolt 3 và 4 được thiết kế để tương thích ngược hoàn toàn với các thiết bị sử dụng chuẩn USB-C. Khi bạn cắm thiết bị USB-C vào cổng Thunderbolt, thiết bị sẽ hoạt động ở tốc độ của chuẩn USB mà thiết bị đó hỗ trợ.

8.2. Có thể dùng Thunderbolt để kết nối card đồ họa rời (eGPU) không?

Có, đây là một trong những ứng dụng giá trị và hấp dẫn nhất của Thunderbolt. Băng thông PCIe cao cho phép card đồ họa gắn ngoài hoạt động gần như hết công suất, mang lại hiệu năng gaming và đồ họa vượt trội cho các laptop không có GPU rời mạnh.

8.3. Tất cả cáp USB-C đều hỗ trợ Thunderbolt phải không?

Không. Để đạt được tốc độ 40Gbps và đầy đủ tính năng của Thunderbolt, bạn bắt buộc phải sử dụng cáp Thunderbolt chuyên dụng. Loại cáp này thường có biểu tượng tia sét trên đầu cắm và dày hơn cáp USB-C thông thường do có chứa chip điện tử bên trong.

Xem thêm:

• Cổng HDMI là gì? Phân loại, ưu nhược điểm và cách kết nối
• Các cổng kết nối trên laptop phổ biến: Chức năng, phân loại
• RAM DDR5 là gì? Có những nâng cấp nào? So sánh chuẩn DDR4

Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ cổng Thunderbolt là gì và những giá trị mà chuẩn kết nối này mang lại. Nếu bạn đang tìm kiếm các sản phẩm công nghệ trang bị chuẩn kết nối này, hãy đến ngay GearVN để được tư vấn nhé.