MHz là gì? Phân biệt Hz, GHz và ý nghĩa với PC, Laptop
Hz, MHz và GHz đều là đơn vị đo tần số, thể hiện số chu kỳ lặp lại của một hiện tượng trong một giây. Trong lĩnh vực công nghệ, những đơn vị này được dùng để đo tốc độ xử lý của CPU, tốc độ của RAM, tần số làm mới của màn hình và nhiều hơn nữa. Hãy cùng GearVN tìm hiểu hiểu qua bài viết sau!
Những điểm chính:
- Hz, MHz, GHz là đơn vị đo tần số (chu kỳ/giây), thể hiện tốc độ xung nhịp CPU, bus RAM và tần số quét màn hình.
- Xung nhịp CPU (GHz) cao xử lý nhanh hơn, nhưng hiệu năng thực tế còn phụ thuộc vào kiến trúc, số nhân và thế hệ CPU.
- Bus RAM (MHz) càng cao, dữ liệu truyền càng nhanh. Cần đảm bảo bo mạch chủ tương thích và đã kích hoạt XMP/EXPO trong BIOS.
- Tần số quét màn hình (Hz) quyết định độ mượt chuyển động. Màn hình 144Hz mang đến trải nghiệm game mượt mà.
- Sức mạnh PC đến từ sự cân bằng. CPU xung nhịp cao cần đi cùng RAM bus nhanh và card đồ họa (VGA) đủ mạnh để tối ưu.
1. MHz là gì? Phân biệt với Hz và GHz
1.1. Tần số Hz (Hertz) là gì?
Hertz (ký hiệu: Hz), được đặt theo tên nhà vật lý người Đức Heinrich Rudolf Hertz, là đơn vị cơ bản nhất để đo tần số. 1 Hz tương đương với một chu kỳ (hoặc một dao động) được thực hiện trong một giây.
Đơn vị này thường được dùng để đo tần số quét của màn hình. Ví dụ: Màn hình 144Hz có nghĩa là hình ảnh trên đó được làm mới 144 lần trong một giây, mang lại chuyển động mượt mà hơn nhiều so với màn hình 60Hz.
1.2. Tần số MHz (Megahertz) là gì?
Megahertz (ký hiệu: MHz) là một bội số của Hertz. Tiền tố Mega có nghĩa là một triệu vì vậy 1 MHz tương đương với 1.000.000 Hz. MHz thường được sử dụng để chỉ tốc độ truyền dữ liệu của RAM, hay còn gọi là bus RAM
Trước đây, MHz cũng được dùng để đo tốc độ của CPU. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, đơn vị GHz đã trở nên phổ biến hơn cho bộ vi xử lý. MHz được đọc là Mê-ga-héc.
1.3. Tần số GHz (Gigahertz) là gì?
Gigahertz (ký hiệu: GHz) là một bội số lớn hơn nữa của Hertz, Giga có nghĩa là một tỷ. Như vậy, 1 GHz bằng 1.000 MHz hoặc 1.000.000.000 Hz. Đây là đơn vị phổ biến nhất để đo xung nhịp CPU và tần số băng tần WiFi hiện nay.
Một CPU có xung nhịp 4.0 GHz nghĩa là CPU có thể thực hiện bốn tỷ chu kỳ xử lý trong một giây. Thông số này càng cao thì tốc độ xử lý lý thuyết của CPU càng nhanh. GHz được đọc là Ghi-ga-héc.
1.4. Bảng quy đổi nhanh Hz, MHz, GHz
Để dễ hình dung, bạn có thể tham khảo bảng quy đổi nhanh các đơn vị tần số phổ biến trong lĩnh vực máy tính.
| Đơn vị | Tương đương |
| 1 GHz (Gigahertz) | 1.000 MHz (Megahertz) |
| 1 MHz (Megahertz) | 1.000 kHz (Kilohertz) |
| 1 kHz (Kilohertz) | 1.000 Hz (Hertz) |
| 1 GHz (Gigahertz) | 1.000.000.000 Hz (Hertz) |
2. Ý nghĩa của tần số (Hz, MHz, GHz) đối với linh kiện máy tính
2.1. Xung nhịp CPU (GHz)
Xung nhịp CPU được đo bằng GHz, cho biết số chu kỳ mà bộ vi xử lý có thể thực thi trong một giây. Về lý thuyết, xung nhịp càng cao thì CPU xử lý dữ liệu càng nhanh, giúp máy tính phản hồi tốt hơn, giảm thời gian tải game và xử lý các tác vụ nặng.
Tuy nhiên, xung nhịp không phải là yếu tố duy nhất quyết định hiệu năng. Sức mạnh CPU còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như kiến trúc, số nhân, số luồng và dung lượng bộ nhớ đệm (cache). Một CPU thế hệ mới có xung nhịp thấp hơn vẫn có thể mạnh hơn một CPU thế hệ cũ có xung nhịp cao hơn.
2.2. Bus RAM (MHz)
Bus RAM đo bằng MHz, thể hiện tốc độ truyền dữ liệu giữa bộ nhớ RAM và các linh kiện khác như CPU. Bus RAM càng cao, lượng dữ liệu được trao đổi trong một giây càng lớn, giúp cải thiện khả năng đa nhiệm và tăng FPS (số khung hình trên giây) trong một số tựa game.
Khi build PC, việc chọn RAM có bus MHz cao là rất quan trọng. Bạn cần đảm bảo bo mạch chủ (mainboard) của mình hỗ trợ tốc độ bus đó và đừng quên kích hoạt cấu hình XMP hoặc EXPO trong BIOS để RAM chạy đúng tốc độ nhà sản xuất công bố.
2.3. Tần số quét màn hình (Hz)
Tần số quét đo bằng Hz, là số lần màn hình làm mới hình ảnh mỗi giây. Đây là thông số tối quan trọng đối với game thủ, đặc biệt là các tựa game FPS như CS2, Valorant hay Apex Legends đòi hỏi phản xạ nhanh. Màn hình có tần số quét cao (144Hz, 240Hz trở lên) sẽ hiển thị hình ảnh chuyển động mượt mà, giảm thiểu hiện tượng xé hình và bóng mờ.
2.4. Tần số WiFi (GHz)
Trong mạng không dây, tần số được đo bằng GHz, với hai băng tần phổ biến là 2.4GHz và 5GHz. Mỗi băng tần có ưu và nhược điểm riêng, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm chơi game online của bạn.
- 2.4GHz: Tốc độ chậm hơn nhưng có phạm vi phủ sóng rộng và khả năng xuyên tường tốt hơn.
- 5GHz: Tốc độ nhanh hơn đáng kể, ít bị nhiễu sóng, lý tưởng cho việc chơi game online và streaming 4K, nhưng phạm vi phủ sóng hẹp hơn.
3. Cách kiểm tra tần số CPU, RAM và màn hình trên Windows
- CPU: Mở Task Manager (Ctrl + Shift + Esc), chọn tab Performance, nhấn vào mục CPU. Bạn sẽ thấy tốc độ xung nhịp hiện tại ở mục Speed.
- RAM: Trong cùng tab Performance của Task Manager, chọn mục Memory. Tốc độ bus RAM sẽ hiển thị ở mục Speed.
- Màn hình: Nhấp chuột phải vào Desktop > Display settings > Advanced display. Tần số quét hiện tại được hiển thị ở mục Refresh rate.
4. Lưu ý khi chọn mua và nâng cấp linh kiện theo tần số
- Với CPU: Đừng chỉ nhìn vào con số GHz. Hãy cân nhắc cả thế hệ CPU, số nhân/luồng để phù hợp với nhu cầu chơi game hay làm đồ họa.
- Với RAM: Luôn kiểm tra thông số bus RAM tối đa mà bo mạch chủ hỗ trợ trước khi mua. Việc cắm một thanh RAM 5600MHz vào mainboard chỉ hỗ trợ 4800MHz sẽ gây lãng phí vì RAM sẽ chỉ chạy ở mức 4800MHz.
- Kích hoạt XMP/EXPO: Sau khi lắp RAM, hãy vào BIOS/UEFI để kích hoạt cấu hình XMP (cho Intel) hoặc EXPO (cho AMD). Nếu không, RAM sẽ chỉ hoạt động ở tốc độ JEDEC mặc định thấp hơn.
- Với Màn hình: VGA của bạn phải đủ mạnh để xuất ra số khung hình mỗi giây (FPS) tương đương hoặc cao hơn tần số quét của màn hình. Dùng card đồ họa NVIDIA GeForce RTX 4080 với màn 60Hz là một sự lãng phí.
- Sự cân bằng là chìa khóa: Một PC mạnh mẽ cần sự cân bằng giữa các linh kiện. Một CPU xung nhịp cao sẽ không thể phát huy hết sức mạnh nếu đi cùng một thanh RAM bus thấp hoặc ổ cứng HDD chậm chạp.
5. Một số câu hỏi liên quan
5.1. Tần số cao hơn có luôn tốt hơn không?
Trong cùng một thế hệ và kiến trúc sản phẩm, tần số cao hơn thường đồng nghĩa với hiệu năng tốt hơn. Tuy nhiên, khi so sánh giữa các thế hệ khác nhau, một CPU mới có xung nhịp thấp hơn vẫn có thể nhanh hơn CPU cũ do những cải tiến về kiến trúc và công nghệ.
5.2. Nâng cấp RAM có bus MHz cao hơn có làm máy nhanh hơn không?
Có, đặc biệt với các tác vụ yêu cầu băng thông bộ nhớ lớn như chơi game, chỉnh sửa video và làm việc với các file lớn. Tuy nhiên, mức độ cải thiện còn phụ thuộc vào CPU và khả năng hỗ trợ của bo mạch chủ.
5.3. Tần số quét màn hình cao có tốn điện hơn không?
Có, màn hình tần số quét cao tiêu thụ nhiều năng lượng hơn một chút so với màn hình 60Hz. Tuy nhiên, sự chênh lệch này không quá lớn và hoàn toàn xứng đáng với trải nghiệm hình ảnh siêu mượt mà công nghệ này mang lại.
5.4. Làm sao để chọn linh kiện có tần số tương thích với nhau?
Để đảm bảo tương thích, bạn cần kiểm tra thông số kỹ thuật của bo mạch chủ (mainboard) là ưu tiên hàng đầu. Thông số này sẽ cho biết loại CPU, tốc độ bus RAM tối đa và các chuẩn kết nối được hỗ trợ. Nếu bạn không chắc chắn, hãy liên hệ ngay với đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp của GearVN để được hỗ trợ.
Xem thêm:
Việc nắm vững kiến thức về MHz, GHz và Hz sẽ giúp bạn trở thành một người tiêu dùng thông thái, tự tin lựa chọn và xây dựng cho mình một cỗ máy hoàn hảo. Tại GearVN, chúng tôi không chỉ cung cấp những linh kiện chính hãng chất lượng mà còn đồng hành cùng bạn trên con đường chinh phục công nghệ.
