Laptop bị treo restarting: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

2. Nguyên nhân phổ biến khiến laptop treo ở màn hình restarting

2.1. Nguyên nhân từ phần mềm

Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất, thường liên quan đến sự ổn định của hệ điều hành và các ứng dụng được cài đặt trên máy.

• Lỗi hệ điều hành Windows: Các tập tin hệ thống quan trọng có thể bị hỏng hoặc bị xóa do virus tấn công hoặc do thói quen tắt máy không đúng cách. Khi đó, Windows không thể nạp đủ các tệp cần thiết để hoàn tất quá trình khởi động lại.
• Xung đột sau khi cập nhật: Một số trường hợp Windows bị lỗi restarting ngay sau khi người dùng cập nhật hệ điều hành. Điều này xảy ra khi bản vá mới không tương thích hoàn toàn với phần cứng hoặc các driver lỗi đã cài sẵn trên máy.
• Driver không tương thích: Driver là cầu nối giữa phần cứng và phần mềm. Nếu driver bị lỗi, đã cũ hoặc không tương thích với phiên bản Windows hiện tại, xung đột phần mềm có thể xảy ra và gây treo máy.
• Nhiễm virus hoặc phần mềm độc hại: Malware có thể can thiệp sâu vào hệ thống, làm hỏng các tiến trình khởi động và tắt máy của Windows, gây ra tình trạng treo máy không mong muốn.
• Xung đột ứng dụng: Việc cài đặt một phần mềm mới không tương thích với các ứng dụng khác hoặc với hệ điều hành cũng là một nguyên nhân tiềm ẩn.

2.2. Nguyên nhân từ phần cứng

Nếu đã loại trừ các yếu tố phần mềm, bạn cần xem xét đến các vấn đề phần cứng bên trong laptop.

• Ổ cứng (SSD/HDD) gặp sự cố: Ổ cứng là nơi chứa hệ điều hành. Nếu ổ cứng bị bad sector hoặc hỏng hoàn toàn, máy tính sẽ không thể đọc được dữ liệu hệ thống và bị kẹt trong quá trình khởi động. Bạn cần kiểm tra ổ cứng để xác định tình trạng.
• Lỗi RAM: Thanh RAM bị lỏng, bám bụi ở chân tiếp xúc hoặc hỏng hóc có thể gây ra lỗi hệ thống ngẫu nhiên. Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các sự cố màn hình xanh và treo máy.
• Máy quá nhiệt: Khi CPU hoặc GPU hoạt động ở nhiệt độ quá cao trong thời gian dài, hệ thống sẽ tự động kích hoạt cơ chế bảo vệ bằng cách giảm hiệu năng hoặc khởi động lại đột ngột để tránh hư hỏng linh kiện.
• Nguồn điện không ổn định: Pin laptop bị chai, bộ sạc (adapter) kém chất lượng không cung cấp đủ điện năng cũng có thể gây ra các sự cố bất thường trong quá trình hoạt động của máy.
• Lỗi Mainboard (Bo mạch chủ): Đây là nguyên nhân nghiêm trọng và khó chẩn đoán nhất. Các lỗi liên quan đến chipset hoặc các linh kiện khác trên bo mạch chủ có thể gây ra tình trạng mất ổn định toàn hệ thống.

3. Hướng dẫn chi tiết khắc phục laptop bị treo restarting

3.1. Tắt cứng máy và khởi động lại (Force Restart)

Đây là giải pháp bạn nên thử đầu tiên, hãy nhấn và giữ nút nguồn vật lý trên laptop trong khoảng 10 - 15 giây. Giữ cho đến khi màn hình và tất cả đèn tín hiệu (đèn nguồn, đèn sạc) trên máy tắt hoàn toàn.

Sau khi máy đã tắt hẳn, bạn hãy đợi thêm khoảng 30 giây để các linh kiện bên trong ổn định, sau đó mới nhấn nút nguồn một lần nữa để khởi động lại.

Nhấn và giữ nút nguồn vật lý trên laptop trong khoảng 10 - 15 giây

3.2. Ngắt kết nối các thiết bị ngoại vi

Đôi khi, xung đột từ các thiết bị ngoại vi như chuột, bàn phím, USB hoặc ổ cứng ngoài cũng là nguyên nhân gây ra sự cố. Việc ngắt kết nối sẽ giúp loại trừ khả năng này, hãy rút toàn bộ các thiết bị đang cắm vào laptop, bao gồm:

• USB, thẻ nhớ
• Ổ cứng cắm ngoài
• Chuột, bàn phím, tai nghe rời
• Cáp màn hình ngoài (HDMI, DisplayPort)

Sau khi đã ngắt kết nối tất cả, bạn hãy thực hiện lại việc tắt cứng máy và khởi động lại. Nếu máy vào Windows bình thường, hãy cắm lại từng thiết bị một để xác định đâu là thủ phạm gây ra lỗi.

Ngắt kết nối các thiết bị ngoại vi

3.3. Kích hoạt chế độ sửa lỗi tự động (Automatic Repair)

Nếu hai cách trên không hiệu quả, bạn có thể sử dụng công cụ sửa lỗi tích hợp sẵn của Windows là Automatic Repair (hoặc Startup Repair). Để kích hoạt, bạn cần thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Nhấn giữ nút nguồn để tắt cứng máy hoàn toàn.
• Bước 2: Nhấn nút nguồn để bật máy lên. Ngay khi logo nhà sản xuất hoặc logo Windows xuất hiện, nhấn giữ nút nguồn một lần nữa.

• Bước 3: Lặp lại quá trình này thêm hai lần nữa. Ở lần khởi động thứ ba hoặc thứ tư, Windows sẽ nhận diện được sự cố và tự động hiển thị màn hình Preparing Automatic Repair.
• Bước 4: Khi màn hình Advanced Options màu xanh hiện ra, bạn chọn theo đường dẫn: Troubleshoot > Advanced options > Startup Repair.

Lúc này, hệ thống sẽ tự động quét, chẩn đoán và cố gắng sửa các tệp hệ thống bị lỗi. Quá trình này có thể mất từ vài phút đến nửa giờ tùy vào tình trạng máy.

Kích hoạt chế độ sửa lỗi tự động (Automatic Repair)

3.4. Truy cập vào chế độ an toàn (Safe Mode)

Safe Mode là chế độ khởi động Windows chỉ với các driver và dịch vụ cơ bản nhất. Để vào Safe Mode, bạn cũng cần truy cập màn hình Advanced Options bằng cách tắt nóng máy 3 lần như ở Cách 3.

• Bước 1: Tại màn hình Advanced Options, chọn Troubleshoot > Advanced options > Startup Settings > Restart.

• Bước 2: Nhấn phím 4 hoặc F4 để vào Safe Mode. Nếu cần dùng Internet để tải phần mềm diệt virus, hãy nhấn phím 5 hoặc F5 để vào Safe Mode with Networking.

Trong môi trường Safe Mode, bạn có thể thực hiện các thao tác sau để khắc phục lỗi:

• Gỡ bỏ phần mềm/ứng dụng mới cài đặt: Nếu lỗi xảy ra sau khi bạn cài một phần mềm nào đó, hãy vào Control Panel > Programs and Features để gỡ bỏ.
• Gỡ bỏ bản cập nhật Windows mới: Vào Settings > Update & Security > Windows Update > View update history > Uninstall updates.
• Cập nhật hoặc gỡ bỏ driver bị lỗi: Nhấn chuột phải vào This PC > Manage > Device Manager. Tìm các driver có dấu chấm than màu vàng, nhấn chuột phải và chọn Update driver hoặc Uninstall device.
• Quét virus: Chạy chương trình diệt virus có sẵn (Windows Defender) hoặc một phần mềm diệt virus tin cậy khác.

3.5. Sử dụng tính năng khôi phục hệ thống (System Restore)

System Restore là một công cụ hữu ích cho phép bạn đưa hệ thống trở về một thời điểm khi máy còn hoạt động ổn định. Quá trình này không làm ảnh hưởng đến dữ liệu cá nhân của bạn (ảnh, tài liệu,...) nhưng sẽ gỡ bỏ các phần mềm và driver đã cài đặt sau thời điểm đó.

• Bước 1: Từ màn hình Advanced Options, chọn Troubleshoot > Advanced options > System Restore.

• Bước 2: Chọn tài khoản của bạn và nhập mật khẩu nếu được yêu cầu.

• Bước 3: Chọn thời điểm bạn muốn khôi phục.

3.6. Kiểm tra nhiệt độ và vệ sinh hệ thống tản nhiệt

Nếu laptop của bạn bị nóng bất thường khi chạm vào, rất có thể nguyên nhân đến từ việc quá nhiệt. Bạn có thể kiểm tra bằng cách đặt tay gần các khe thoát nhiệt của laptop. Nếu cảm thấy luồng gió rất yếu nhưng máy lại rất nóng và quạt kêu to, đã đến lúc cần vệ sinh.

Giải pháp là vệ sinh laptop, làm sạch bụi bẩn ở quạt và các khe tản nhiệt, đồng thời thay keo tản nhiệt mới cho CPU và GPU. Nếu không tự tin tháo lắp, bạn nên mang máy đến các trung tâm uy tín để được các kỹ thuật viên chuyên nghiệp hỗ trợ.

Kiểm tra nhiệt độ và vệ sinh hệ thống tản nhiệt

3.7. Kiểm tra và vệ sinh RAM

RAM bị lỏng hoặc chân tiếp xúc bị oxy hóa sau một thời gian dài sử dụng cũng là nguyên nhân gây ra các lỗi hệ thống ngẫu nhiên, bao gồm cả việc treo máy. Việc kiểm tra và vệ sinh RAM có thể khắc phục được vấn đề này.

Lưu ý: Thao tác này đòi hỏi sự cẩn thận. Nếu bạn không quen với việc tháo lắp phần cứng, hãy cân nhắc mang máy đến trung tâm sửa chữa.

• Bước 1: Tắt hoàn toàn laptop và rút sạc. Lật mặt dưới của laptop và tìm vị trí nắp che khe cắm RAM, tháo các ốc vít để mở nắp.
• Bước 2: Nhẹ nhàng gạt hai chốt khóa ở hai bên thanh RAM để thanh RAM tự bật lên.
• Bước 3: Rút thanh RAM ra khỏi khe cắm. Dùng một cục gôm/tẩy bút chì sạch, chà nhẹ nhàng lên phần chân tiếp xúc màu vàng của thanh RAM để loại bỏ lớp oxy hóa và bụi bẩn.

• Bước 4: Dùng cọ mềm hoặc bình xịt khí nén để làm sạch bụi trong khe cắm RAM.
• Bước 5: Lắp lại thanh RAM vào khe cắm một góc nghiêng 45 độ, sau đó ấn nhẹ xuống cho đến khi hai chốt khóa kêu tách vào vị trí. Vặn lại ốc và khởi động máy để kiểm tra.

3.8. Dùng Command Prompt để quét và sửa lỗi tệp hệ thống

Windows cung cấp các công cụ mạnh mẽ chạy bằng dòng lệnh để kiểm tra và sửa chữa các tệp tin hệ thống bị hỏng cũng như các lỗi trên ổ cứng.

• Bước 1: Từ màn hình Advanced Options, chọn Troubleshoot > Advanced options > Command Prompt.

• Bước 2: Trong cửa sổ dòng lệnh màu đen, gõ lệnh sau rồi nhấn Enter để quét và sửa lỗi tệp hệ thống: sfc /scannow

• Bước 3: Sau khi hoàn tất, tiếp tục gõ lệnh sau để kiểm tra và sửa lỗi trên ổ cứng: chkdsk C: /f /r
• Bước 4: Bạn có thể nhận được thông báo yêu cầu lên lịch quét trong lần khởi động tiếp theo, hãy nhấn Y và Enter.

• Bước 5: Khởi động lại máy tính để hệ thống thực hiện quá trình kiểm tra.

3.9. Cài đặt lại Windows (Giải pháp cuối cùng)

Khi tất cả các phương pháp trên đều không mang lại kết quả, cài đặt lại hệ điều hành Windows là giải pháp triệt để nhất để loại bỏ mọi lỗi phần mềm. Trước khi tiến hành, hãy chắc chắn rằng bạn đã sao lưu tất cả dữ liệu quan trọng ra một ổ cứng ngoài hoặc USB, vì quá trình này có thể xóa sạch dữ liệu trên ổ đĩa hệ thống.

• Bước 1: Từ màn hình Advanced Options, chọn Troubleshoot > Reset this PC.

• Bước 2: Bạn sẽ có hai lựa chọn:
  • Keep my files: Xóa tất cả ứng dụng và cài đặt nhưng giữ lại các tệp tin cá nhân của bạn.
  • Remove everything: Xóa tất cả mọi thứ và đưa máy về trạng thái như lúc mới xuất xưởng.
• Bước 3: Làm theo các hướng dẫn trên màn hình để hoàn tất quá trình cài đặt lại Windows.